نظم بین‌الملل آمریکایی در دوره گذار تاریخی؛ احیای امپراتوری در بستر ژئوپلیتیک‌گرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای روابط بین الملل دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

2 استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

نظام بین­‌الملل به ­لحاظ ساختار و پویایی­‌های سیستمی و واحدهای در حال تعامل تاکنون دوره­‌های متعددی را پشت سر گذاشته است. از نظم کنسرتی در کنگره وین تا نظم دوقطبی دوره جنگ سرد و متعاقب آن، نظم بین‌­المللی پساجنگ سرد (تک­‌‍قطبی یا یک-چندقطبی)، هریک از اشکال مزبور دستخوش دگرگونی شده‌­اند. وجه مشترک اغلب این نظم‌­ها، ژئوپلیتیک­‌گرایی بریتانیایی است که نقشی کلیدی در شکل‌­گیری، تداوم، تثبیت و احیای امپراتوری جهانی لیبرال داشته است. این عامل در دوره غلبه گفتمان و نظم آمریکایی نیز در راستای پوشش شکاف­‌های درونی و بازتولید نظم مطلوب مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله حاضر به بررسی وضعیت تغییرات در نظم بین‌المللی در دوره گذار تاریخی و برجستگی نشانه‌­های ژئوپلیتیک‌­گرایی در روند گذار از نظم بین‌­المللی فعلی می­‌پردازد. در این راستا، از چارچوب ژئوپلیتیکی هالفورد مکیندر به‌­منظور تحلیل روند شکل­‌گیری، تثبیت و تقویت و احیای امپراتوری‌­ها استفاده شده است. با استفاده از رهیافت استدلال قیاسی و بررسی مقایسه‌­ای- تاریخی دوران امپراتوری بریتانیا و نظم بین‌­المللی آمریکایی در دوره پساجنگ سرد، استدلال می­‌شود که با ظهور نشانه‌­های گذار در نظم بین‌­المللی غرب ­محور، با تفاوت‌­هایی در سبک و شیوه و ابزارها، غرب با محوریت گفتمان ژئوپلیتیک­‌گرایی بریتانیایی درصدد احیای امپراتوری و بازتولید نظم مطلوب برآمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

American international order in the period of historical transition; Revival of the empire in the context of geopolitics

نویسندگان [English]

  • Saeed Pirmohammadi 1
  • Ali Akbar Jafari 2
1 Phd in International Relations
2 Professor in International Relations
چکیده [English]

The international system has gone through several periods in terms of its structure and system dynamics and interacting units. From the concerted order at the Congress of Vienna to the bipolar order of the Cold War period and subsequently, the post-Cold War international order (unipolar or unipolar), each of the aforementioned forms have undergone a transformation. The common denominator of most of these orders is British geopoliticism, which has played a key role in the formation, continuation, stabilization and revival of the liberal world empire. This factor has been used in the period of dominance of the American discourse and order in order to cover internal gaps and reproduce the desired order. The current article examines the state of changes in the international order in the period of historical transition and the prominence of signs of geopoliticism in the process of transition from the current international order. In this regard, Halford Mackinder's geopolitical framework has been used to analyze the process of formation, consolidation, strengthening and revival of empires. Using the approach of comparative reasoning and comparative-historical analysis of the era of the British Empire and the American international order in the post-Cold War period, it is argued that with the emergence of signs of transition in the western-oriented international order,. This article is comparative-historical and the required information is collected by library method and reference to reliable internet sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • international order
  • American unilateralism
  • English geopoliticism
  • British Empire
  • Ukraine crisis