سقوط از ارتفاع دموکراسی؛ تحلیلی "توکویل"ی از دلائل افول آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

زمانی که در بیست ژانویه 2017، دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد، بسیاری از تحلیلگران و متفکران سیاست و فرهنگ این کشور آن را نشانه بارز ورود آمریکا به دورانی از انزوا و افول تلقی کرده و به استناد شرایط پس از یازده سپتامبر به این نتیجه رسیدند که نظم سیاسی در داخل و نظام سیاسی در خارج به مخاطره افتاده است. فرید زکریا، فرانسیس فوکویاما و تیموتی اسنایدر از جمله این چهره های مطرح هستند که باور دارند فهم دلایل شکل­گیری ایدئولوژی ترامپیسم آن هم از دل میراث دموکراتیک این کشور نیازمند تأمل و بررسی جدی است. بر این اساس پژوهش حاضر در تلاش است تا با اشاره به واقعیات مطرح شده در سال­های اخیر، و بکارگیری چارچوب نظری آسیب­شناسی روانشناسانه و جامعه شناسی تاریخی به این پرسش مهم پاسخ دهد که از دیدگاه آلکسی دوتوکویل متفکر برجسته علوم سیاسی، چه عوامل و زمینه­هایی در مدل دموکراسی آمریکایی یا میراث دموکراتیک این کشور وجود دارد که به زوال جایگاه آن در سده جدید کمک کرده است؟ نتایج به دست آمده از این پژوهش که مبتنی بر روش مطالعه اسنادی و رویکرد توصیفی تحلیلی این است که ایده دموکراسی به معنای یکسان­سازی شرایط جامعه و ترویج این مدل به عنوان سبک زندگی سیاسی، با دامن زدن به عادات، افکار و هیجانات توده­ای، بی اعتنائی به امور عمومی و تشدید ذره­گرایی و... می­تواند سبب افول و انزوای این کشور را فراهم سازد.

کلیدواژه‌ها


  1. آربلاستر، آنتونی. (1391). لیبرالیسم غرب - ظهور و سقوط. ترجمه عباس مخبر، تهران؛ انتشارات مرکز.

    آرنت، هانا. (1397). بحران های جمهوری. ترجمه علی معظمی، تهران؛ فرهنگ جاوید.

    اسنایدر، تیموتی. (1396). در برابر جباریت. ترجمه هوشنگ جیرانی، تهران؛ انتشارات امید صبا.

    اپلبام، ان و پومرانتسف، پیتر. (1400). چگونه می توان دموکراسی را نجات داد؟. سایت آسو، آخرین تاریخ به روز رسانی 17/11/1402: https://www.aasoo.org/fa/articles/3775.

    اورتگائی گاست، خوزه. (1386). طغیان توده ها. ترجمه داوود منشی زاده، تهران؛ اختران.

    بوشه، راجر. (1387). نظریه های جباریت از افلاطون تا آرنت. ترجمه فریدون مجلسی، تهران؛ انتشارات مروارید.

    دوتوکویل، آلکسی. (1383). تحلیل دموکراسی در آمریکا. ترجمه رحمت الله مقدم مراغه ای، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

    دهقانی، خسرو و همکاران. (1398). تحلیل تأثیر سیاست های دونالد ترامپ بر قدرت نرم ایالات متحده آمریکا. تحقیقات سیاسی و بین المللی، 11(39)، 1 ـ 18.

    رشیدی، احمد. (1394). درآمدی بر رهیافت جامعه شناسی تاریخی ـ مقایسه‌ای در پژوهش‌های علوم سیاسی. سیاست، 45(2)، 458.   

    زکریا، فرید. (1399). ده درس برای جهان پس از کرونا. ترجمه مهرداد عاقدی، تهران؛ طرح نو.

    ژاک شوالیه، ژان. (1373). آثار بزرگ سیاسی از ماکیاوللی تا هیتلر. ترجمه لی لا سازگار، تهران؛ مرکز نشر دانشگاهی.

    چامسکی، نوآم. (1388). افول هژمونی. ماهنامه سیاحت غرب، شماره 71، ص 53 ـ 60.

    عامری، امیر. (1401). مرگ تدریجی یک رؤیا: نظریات افول آمریکا از نگاه اندیشمندان غربی، قم: دفتر نشر معارف.

    فوکویاما، فرانسیس. (1398). آمریکا در زوال. سایت شورای راهبردی روابط خارجی، آخرین تاریخ به روز رسانی 16/11/1402: https://www.scfr.ir/fa/?p=29129.

    کلارک، شان و سابرینا هوک. (1393). جهان پیش رو؛ مناظره درباره جهان پس از آمریکا. ترجمه علیرضا طیب، تهران؛ نشر نی.

    کنن، ژاک ـ هوتر. (1393). توکویل. ترجمه بزرگ نادرزاده، تهران؛ هرمس.

    کندی، پل. (1385). ظهور و سقوط قدرت های بزرگ. ترجمه محمد قائد، تهران؛ انشارات علمی و فرهنگی.

    لوبون، گوستاو. (1371). روانشناسی توده ها. ترجمه کیومرث خواجوی ها، تهران؛ انتشارات روشنگران.

    مکبری، سید علیرضا. (1399). 20 نشانه از افول دیپلماسی عمومی آمریکا در دوره ترامپ. سایت پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام، آخرین تاریخ به روز رسانی 16/ 11/ 1402:

    منتسکیو، شارل دو. (1345). علل عظمت و انحطاط رومیان. ترجمه علی اکبر مهتدی، تهران؛ انتشارات امیرکبیر.

    نقیب زاده، احمد. (1378). حزب سیاسی و عملکرد آن در جوامع امروز. تهران؛ نشر دادگستر.

    هایدن، استفن. (1379). روابط بین الملل و جامعه شناسی تاریخی. ترجمه جمشید زنگنه، تهران؛ دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.

    هانتینگتون، ساموئل (1384). چالش های هویت در آمریکا. ترجمه محمودرضا گلشن‌پژوه‌، حسن‌سعید کلاهی خیابان‌ و عباس کاردان، تهران؛ ابرار معاصر.‌

    Abbott. P. (1990). The exemplary presidency: Franklin D. Roosevelt and the American Political Tradtion. Amherst: University of Massachusetts Press.

    Abrams, P. (1982). Historical Sociology. Shepton Mallet.

    Adams. J. et al. (2005). Remaking Modernity: Palitics, History and Sociology. Durham: Duke University Press.

    1. do Tacqueville. (1961). De La Democratte en Amerique, Paris, Gallimard.

    Edwards, T. (2007). Cultural Theory: Classical and Contemporary Positions. Sage Publications Ltd.

    Huxley, Al. (1958). Brave New World Revisited. Vintage; New Ed edition.

    Ikenberry, G. John. (2002). America Unrivaled: The Future of the Ballance of Power, Ithaca: Cornell University Press.

    Ikenberry, G. John. (2011). The Future of the Liberal World Order: Internationalism After America, Foreign Affairs, pp 56-68.

    Mitchell. H. (2002).  America After Tocqueville Democracy Against Difference. Cambridge University Press.

    1. Walt, S. (2018). The Hell of Good Intentions: America’s Foreign Policy Elite and the Decline of U.S. Primacy. New York: Farrar, Straus and Giroux.

    Richter. M., Baehr, P. (2013). Dictatorship in History and Theory Bonapartism, Caesarism, and Totalitarianism. Cambridge University Press.

    Spengler. O. (1922). The Decline of the West. Londom: George Allen & Unwin Ltd.

    Tocqueville. A. (1835). Democracy in America. 1vols. Trans. Henry, rev. F. Bowen. New York: Vintage.

    Tocqueville. A. (1840). Democracy in America. 2vols. Trans. Henry, rev. F. Bowen. New York: Vintage.

    Zakaria. F. (2016). Populism on the March: Why the West Is in Trouble. Foreign Affairs, pp 9-15.

    Zakaria. F. (2019). The Self-Destruction of American Power. Foreign Affairs.

    https://csr.ir/0000HY.