ثبات هژمونیک و فنّاوری: بررسی سیاست آمریکا در کنترل اشاعه فنّاوری از دانشگاه و پیامدهای بین‌المللی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی علوم سیاسی و استادیار گروه مطالعات بین الملل علم و فناوری، پژوهشکده مطالعات فناوری، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

پس از جنگ جهانی دوم سرعت تولید علم در جهان افزایش چشم‌گیری داشت و به محل تنازع منافع قدرت‌های بزرگ تبدیل گشت. در این دوره سازوکارهای کنترل اشاعه فناوری‌های حساس و راهبردی بانام رژیم‌های کنترل صادرات پدید آمدند تا صادرات هرگونه فناوری حساس و راهبردی تحت نظارت این رژیم‌ها انجام شود. امروزه با افزایش اشاعه نامحسوس فناوری و ورود فناوری‌های نوظهور به حوزه استراتژیک، کارآیی نظارت و کنترل پیشین کاهش یافته و تدابیر بیشتری برای صیانت از اشاعه دستاوردهای علمی و فنی از سوی قدرت‌های پیشرو در حال تنظیم است. در این راستا نهاد دانشگاه به‌عنوان محفل اصلی تولید علم، فناوری و نوآوری وارد بازی قدرت شده و همچون ابزاری راهبردی جهت افزایش و حفظ قدرت کشورها عمل می‌کند. پژوهش حاضر با استفاده از ادبیات نظری پیرامون رژیم‌های بین‌المللی و ثبات هژمونیک و نیز شواهد تجربی موجود، به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که ایالات‌متحده چگونه اشاعه علم و فناوری در دانشگاه‌ها را در جهت حفظ رهبری خود در نظام بین‌الملل کنترل می‌کند و پیامدهای چنین سیاستی چیست؟ بررسی کیفی داده‌های موجود و تحلیل اسناد در دسترس در دو دهه اخیر نشان داد که هدف اصلی این رژیم‌ها حفظ و ارتقای قدرت هژمونیکی آمریکا و جلوگیری از کاهش فاصله قدرت خود با رقبای راهبردی است چراکه فناوری‌های نوظهور می‌تواند ضمن ایجاد موازنه‌های جدید قدرت، نظم مطلوب هژمون را تا مرز فروپاشی تضعیف نماید و در نهایت پیامد آن نیز محدودیت و عقب‌ماندگی، تعمیق شکاف فناورانه، کاهش رفاه و توسعه در بین کشورهای دیگر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Hegemonic and technological stability: examining the American policy in controlling technological diffusion from the university and its international consequences.

نویسندگان [English]

  • Razieh Mehrabi Koushki 1
  • ramin nasiri 2
1 Faculty member of the Department of International Studies in Science and Technology, Technology Studies Institute, Tehran,
2 Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran
چکیده [English]

After World War II speed of science production in the world increased significantly and it became a place of conflict between the great powers. In this period mechanisms to control the spread of sensitive and strategic technologies called export control regimes emerged so that the export of any sensitive and strategic technology can be carried out under the supervision of these regimes. nowdays with the increase of imperceptible spread of technology and the entry of emerging technologies into strategic field, the effectiveness of previous supervision and control has decreased, and more measures are being set to protect the spread of scientific and technical achievements by the leading powers. In this regard, the institution of the university as the main forum for the production of science, technology and innovation has entered the power game and acts as a strategic tool to increase and maintain the power of countries. Using the theoretical literature on international regimes and hegemonic stability, as well as the available empirical evidence, the current research seeks to answer the basic question of how the United States controls the spread of science and technology in universities in order to maintain its leadership in the international system, and the consequences of such What is a policy? The qualitative review of the available data and the analysis of the available documents in the last two decades showed that the main goal of these regimes is to maintain and promote the hegemonic power of the United States and prevent the reduction of its power gap with its strategic competitors, because emerging technologies can create new balances of power, order It is desirable to weaken the hegemony to the point of collapse, and ultimately its consequence is limitation and backwardness, deepening of the technological gap, reduction of welfare and development among other countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Export control regimes in academia
  • United States of America
  • emerging technologies
  • international politics
  • hegemonic stability

Smiley face

مراجع

امینیان جزی، بهادر، و سجادی، سید محسن. (1396). رژیم‌های چند جانبه کنترل صادرات. فصلنامه سیاست خارجی، 31(4)، 41-70.
پیک آذر، مریم. (1402). رژیم‌های کنترل صادرات: از تجارت آزاد تا شکل‌گیری تحریم‌های بین‌المللی. مطالعات خاورمیانه، 30 (1)، 22-1.
جلالی، رضا. (1388). چیستی و مصادیق نظریه ثبات هژمونیک. دانشنامه واحد علوم و تحقیقات. 3 (73): 77-53.
دهقانی، غلامحسین، و هاشمی، فاطمه. (1392). رژیم‌های چندجانبه کنترل صادرات؛ سازوکاری قانونی یا ابزار فشار سیاسی. سازمان‌های بین المللی، 1(1)، 101-137.‌
صالحی، سید حمزه، موسوی شفایی، سید مسعود، گل‌محمدی، ولی، و حاجی یوسفی، امیر محمد. (1402). تأثیر تکنو- ناسیونالیسم بر رقابت اقتصادی آمریکا و چین (با تأکید برحوزه نیمه‌هادی‌ها). مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل، 6(2)، 607-637.
صیرفی، ساسان، عابدینی، عبدالله، و واعظ، سارا. (1403). کاربست رژیم پایش فناوری موشکی در رویه شورای امنیت: مطالعه موردی قطعنامه 2231. فصلنامه مطالعات بین المللی، 21(2)، 7-34.
عسگرخانی، ابومحمد. (1393). نظریه رژیم‌های بین المللی. دانشکده حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران)، 57(33)، 179-216.‌
عسگرخانی، ابومحمد. (1395). رژیم‌های بین المللی. تهران: انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
قنبری جهرمی، محمدجعفر و صادقی زیازی، حاتم. (1390). قواعد حاکم بر مجوز واردات در چارچوب مقررات سازمان تجارت جهانی. فصلنامه تحقیقات حقوقی، 14(7).344 -323.
کیوان حسینی، سید اصغر. (1385). واکاوی سیاست کنترل صدور فناوری در استراتژی کلان آمریکا (1945-2008). تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
مجیدپور، مهدی، و مجیری، فاطمه. (1398). سیر تحول مفاهیم و سیاست‌های انتقال فناوری بین المللی. سیاست علم و فناوری، 11(2)، 437-425.
Achilleas, P. (2017). Introduction export control. Theory and Practice of Export Control: Balancing International Security and International Economic Relations, 3-16.
Anthony, I., Ahlström, C., Fedchenko, V. (2007). Reforming nuclear export controls: the future of the Nuclear Suppliers Group (No. 22). Oxford University Press, USA.
Bertsch, G. K., Elliott-Gower, S. (Eds.). (1992). Export controls in transition: perspectives, problems, and prospects. Duke University Press.
Bohlmann, U. M., Petrovici, G. (2020). Space Export Control Law and Regulations. Handbook of Space Security: Policies, Applications and Programs, 185-210.
Bray, D. A., Brooks, P., Wander, S., Goodman, J., Carlson, T. (2021). Report of the Commission on the Geopolitical Impacts of New Technologies and Data. Commission on the Geopolitical Impacts of New Technologies and Data, May.
Brochure of the Federal Office for the Protection of the Constitution. (2018). Verantwortung haben W. Available at: https://www.verfassungsschutz.de/download/broschuere-201888-07-8proliferation-wir-haben-verantwortung.pdf
Broner, R. (2017). Embargoes and International Sanctions from an Industry Perspective. Theory and Practice of Export Control: Balancing International Security and International Economic Relations, 17-27.
Brown University Export Control Handbook. (2022). Brown University's Export Control. Available at: https://www.brown.edu/research/conducting-research-brown/research-compliance-irb-iacuc-coi-export-control/export-control
Bryan R, E. (2014). The Relationship Between Strategic Export Controls And Economic Benefits. Presented On 21st Asian Export Control Seminar.
Carter, S.L. (1987). Evolutionism, creationism, and treating religion as a hobby. Duke Law Journal, 1987(6), 977-996.
Casey, C.A. (2023). Export controls International coordination: Issues for Congress. Congressional Research Service. 1-36.
Creswell, J.W., Creswell, J.D. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage publications.‌
de Bruin, E. (2022). Export control regimes—Present-day challenges and opportunities. NL ARMS Netherlands Annual Review of Military Studies 2021: Compliance and Integrity in International Military Trade, 31-53.
EAR., ITAR., Software. (2020). The Export Compliance Basics of ITAR and EAR – Understanding Key Terms, Issues, Similarities and Differences. Retrieved from: https://www.learnexportcompliance.com/the-export-compliance-basics-of-itar-and-ear-understanding-key-terms-issues-similarities-and-differences/
Ezell, S., Foote, C. (2019). How stringent export controls on emerging technologies would harm the US Economy. Information Technology and Innovation Foundation, May, 20.
Frost, J., Hattke, F., Reihlen, M. (2016). Multi-level governance in universities: Strategy, structure, control (pp. 1-15). Springer International Publishing.
Gilpin, R. (1981). War and change in world politics. Cambridge University Press.
Indiana University of Pennsylvania. (n.d.). What is export control?. Retrieved October 26, 2024, from https://www.iup.edu/research/resources/policies/what-is-export-control.html
Knoll, L., Senge, K. (2019). Public debt management between discipline and creativity. Accounting for energy performance contracts in Germany. Historical Social Research/Historische Sozialforschung, 44(2 (168), 155-174.
Krasner, S.D. (1983). International Regimes. Ithaca, NY: Cornell University Press.
Langewiesche, W. (2005). The Wrath of Khan. The Atlantic.
Luo, Y. (2022). Illusions of techno-nationalism. Journal of International Business Studies, 1-18.
MIC Customs Solutions. (n.d.). Export control management. Retrieved November 30, 2024, from https://www.mic-cust.com/software-solutions/export-control-management.
Mokyr, J., STROTZ, R. (2003). The second industrial revolution 1870-1914, Northwestern University. Sheridan Rd. Evanston IL, 60208, 1.
Mold, A. (2003). Regions of war and peace edited by DOUGLAS LEMKE (Cambridge: Cambridge University Press, 2002, pp. 235). Journal of International Development, 15(6), 805.
Monterey Institute of International Studies. Program for Nonproliferation Studies. (1995). Inventory of International Nonproliferation Organizations and Regimes. Program for Nonproliferation Studies, Monterey Institute of International Studies.
Organski, A. F., Kugler, J. (1980). The war ledger. University of Chicago Press.
PCI, C., Government Committee. (1993). Presbyterian Principles and Political Witness in Northern Ireland.
Ruggiano, N., Perry, T.E. (2019). Conducting secondary analysis of qualitative data: Should we, can we, and how?. Qualitative Social Work, 18(1), 81-97.‌
Sá, C., Kretz, A., Sigurdson, K. (2013). Techno-nationalism and the construction of university technology transfer. Minerva, 51, 443-464.
Second, H. (2022). UNPACKING THE GEOPOLITICS OF TECHNOLOGY.
Seyoum, B. (2017). Export controls and international business: a study with special emphasis on dual-use export controls and their impact on firms in the US. Journal of Economic Issues, 51(1), 45-72.
Taliaferro, J.W. (1999). Security under Anarchy: Defensive Realism Reconsidered. In International Studies Association, 40th Annual Convention, Washington DC.
U.S. Department of State. (2024). Our Mission. U.S. Department of State. Retrieved from https://www.state.gov/bureaus-offices/under-secretary-for-arms-control-and-international-security-affairs/bureau-of-international-security-and-nonproliferation/office-of-export-control-cooperation/#:~:text=The%20Office%20of%20Export%20Control,aid%20in%20the%20establishment%20of.
Vidican, G. (2009). The role of universities in innovation and sustainable development. Sustainable Development and Planning IV, 1, 131.
Yasuhara, Y. (1991). The myth of free trade: the origins of COCOM 1945–1950. The Japanese Journal of American Studies, 4, 132.
مطالعات راهبردی آمریکا
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 14
شماره پیاپی 14 - تابستان 1403
آبان 1403
صفحه 63-89

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 اسفند 1402
  • تاریخ بازنگری: 10 آذر 1403
  • تاریخ پذیرش: 20 آذر 1403
  • تاریخ انتشار: 30 تیر 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار