تبیین ژئوپلیتیکی حضور ایالات متحده آمریکا در منطقه شاخ آفریقا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مطالعات ژئوپلیتیک، مرکز مطالعات آفریقا، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

منطقه شاخ آفریقا با برخورداری از موقعیت برجسته جغرافیایی، ژئوپلیتیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر، یکی از مناطق مهم و تاثیرگذار در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، امنیتی و... نه تنها در آفریقا بلکه در سطح جهان است. این منطقه دو موقعیت دریایی و ساحلی را به صورت توأمان دارا است و همین مسئله به انضمام برخی ویژگی‌های مهم دیگر، نگاه بازیگران جهان را به این منطقه جلب کرده است. بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مختلفی در شاخ آفریقا فعال هستند. ایالات‌متحده آمریکا یکی از بازیگران فرامنطقه‌ای حاضر در این منطقه است که به تبع نفوذ و حضور در سایر نقاط جهان، در شاخ آفریقا نیز در ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی، اقتصادی و... فعال و نقش آفرین است. فعالیت‌ها، ابعاد و علل حضور این کشور در منطقه شاخ آفریقا به واسطه برخورداری ماهیت آن‌ها از مولفه‌های جغرافیا، سیاست و قدرت قابل بحث و تبیین در چارچوب ژئوپلیتیک است. پژوهش حاضر که مبتنی بر رویکرد تبیینی بوده و روش مورد استفاده در آن نیز مطالعه اسنادی با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای است در صدد پاسخ به این سوال است که در چارچوب مفاهیم ژئوپلیتیک، مهم‌ترین علل حضور و فعالیت ایالات‌متحده آمریکا در شاخ آفریقا کدام‌اند؟ و تحلیل ژئوپلیتیکی این علل چیست؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین دلایل حضور ایالات‌متحده آمریکا در منطقه شاخ آفریقا در ابعاد نظامی و امنیتی، تلاش برای افزایش حوزه نفوذ و قلمرو گستری، رقابت و مقابله با بازیگران رقیب و... است که هر یک از آن‌ها از ماهیتی ژئوپلیتیکی برخوردار هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Geopolitical explanation of the US presence in the Horn of Africa

نویسنده [English]

  • Meysam Mirzaei Tabar
Assistant Professor, Political Geography, African Studies Center, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The Horn of Africa is one of the most important regions in Africa and the world, with its prominent geographical, geopolitical, geo-economics and geocultural position. This region has attracted the attention of world actors with its two sea and coastal locations and some other important features. Various regional and trans-regional actors are active in the Horn of Africa. USA is one of the trans-regional players that is active in the Horn of Africa in political, military, security, economic, etc. dimensions. The activities, dimensions and reasons for the presence of this country in the Horn of Africa region can be discussed and explained in the geopolitical framework due to their nature of having the components of geography, politics and power. This research is based on an explanatory approach, and the method used in it is a documentary study using library resources. The research aims to answer the question that from a geopolitical point of view, what are the most important reasons for the presence and activity of the USA in the Horn of Africa? And what is the geopolitical analysis of these causes? The results of the research show that the most important reasons for the presence of the USA in the Horn of Africa region are military and security reasons, efforts to increase the sphere of influence and territorial expansion, competition and confrontation with competing players, etc., each of which has a geopolitical nature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Geopolitics"
  • "Africa"
  • "Horn of Africa"
  • "United States of America"
  • "Red Sea"