الگوی رفتاری ایالات‌متحده و روسیه در منطقه قفقاز (2024-2000)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

چکیده

منطقه قفقاز نسبت به چند سال گذشته کمتر مورد توجه دانشمندان و تصمیم­‌گیرندگان حوزه اوراسیا قرار گرفته است، زیرا مطالعات امنیتی این منطقه در حال حاضر تحت تأثیر درگیری مسلحانه در اوکراین و آشفتگی‌­های منطقه غرب آسیا می­­‌باشد. با این‌­حال، منطقه قفقاز مخصوصاً قفقاز جنوبی به دلایل داخلی و خارجی، از شکنندگی ژئوپلیتیکی حادی رنج می­‌برد و از آنجایی که تشدید رقابت میان روسیه و ایالات‌متحده پس از جنگ سرد به بالاترین حد خود رسیده است، فرآیند درگیری و همکاری آن­‌ها در این بخش حساس اوراسیا مستحق توجه است. بنابراین نگارنده ضمن بررسی روابط دوجانبه مسکو و واشنگتن در قفقاز، سعی دارد وضعیت فعلی این منطقه و منطق همکاری و رقابت این دو کشور در چند سال گذشته را تببین و تشریح کنند. از این‌رو هدف اصلی این پژوهش پاسخگویی به این سؤال است که ایالات‌متحده و روسیه چه سیاست­‌هایی را در قبال بحران­‌های این منطقه اتخاذ کرده‌­اند و دلایل و منطق این دو کشور از این سیاست­‌ها چه بوده است؟  فرضیه‌­ای که در پاسخ به این سؤال اصلی مطرح می‌­شود این است که پندارهای مختلف از شیوه کسب منافع راهبردی، امنیتی و نظامی باعث سیاستگذاری رقابتی روسیه و آمریکا در بحران­‌های منطقه قفقاز شده است؛ همچنین این پژوهش بر منطق همکاری‌جویانه ایالات‌متحده و روسیه در رابطه با فرآیندهای حل و فصل مناقشات قومی و سیاسی در آبخازیا، اوستیای جنوبی و قره باغ کوهستانی که در راستای حفظ ساختار ادراکی نظام بین­‌الملل است، متمرکز می­‌باشد. برای بررسی این فرضیه­‌ها ضمن تکیه بر نظریه خطای اسنادی و رویکرد توصیفی- تحلیلی، روش مطالعه اسنادی مبتنی بر جمع آوری و تحلیل داده‌­های کتابخانه‌­ای، سایت­‌ها، مقاله­‌ها و منابع اینترنتی می‌­باشد.

کلیدواژه‌ها


Smiley face

ابوالقاسمی، عباس و همکاران. ( 1394). روان شناسی در اجتماع، چگونه با یکدیگر تعامل کنیم. تهران: انتشارات رهرو دانش.
پوراحمدی، حسین و فیض‌اللهی، مهدی. ( 1402). بازی با حاصل جمع صفر در قفقاز جنوبی (با تاکید بر جنگ قره باغ 2020). مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، 33 ()،-.-
پیله ورد، علیرضا و زرمهری، عابد. (1394). قفقازجنوبی؛ دلسرد از اتحادیه اروپا و ناامید از فدراسیون روسیه. آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 90، تابستان.
حسین‌زاده، وحید و لتوم نصیری، بهزاد. ( 1402). تاثیر جنگ اکراین بر کریدورهای ترانزیتی قفقاز. مطالعات کشورها، شماره 2، بهار.
راس، مایکل و همکاران. (1380). روان شناسی اجتماع: رویکردی جدید به اسناد و مدارک اجتماعی، اجتماعی شدن در دوران بزرگ سالی، نقش مرد و زن در جوامع کنونی. مترجم: اسدالله توکلی و حمید رضا نگهبان،  مشهد، انتشارات به نشر
زارع، علی و زرگر، افشین. ( 1400). سیاست تطبیقی روسیه در بحران قره باغ و اوکراین. دانش تفسیر سیاسی، 3 (10).
عبدلی، هادی و احمدی، محمد رضا. ( 1396). خطاهای اسنادی و نقش آن در رفتار انسان از منظر قران کریم. دو فصلنامه علمی ترویجی پژوشنامه سبک زندگی، 3(4).
Ambrosetti, Eleonora Tafuro .(2023). A NEW REGIONAL ORDER IN THE MAKING: THE COMING GEOPOLITICS OF THE SOUTH CAUCASUS. ITALIAN INSTITUTE FOR INTERNATIONAL POLITICAL STUDIES. 
Applebaum, A. (1999). Ethnic Cleansing, Russian Style. The Weekly Standard, December 20. Accessed July 2013.
 Baumeister, Roy F. (1993). Self-Esteem The Puzzle of Low Self-Regard. https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-4684-8956-9.
Civil Georgia, “PM: NATO Enlargement ‘One of the Main Reasons for Ukraine War,’” May 30, 2023, https://civil.ge/archives/545397.
Cnbc. (2019). Tensions between Russia and Georgia are on the rise again: Here’s why it matters. https://www.cnbc.com/2019/07/11/russia-and-georgia-tensions-are-rising-heres why-and-why-it-matters.html.
ELAMIRYAN, RUBEN. (2022). THE US, STRATEGIC ENVIRONMENT IN THE SOUTH CAUCASUS AND ARMENIA: A SIGHT ON THE FUTURE.  Article in Journal of Political Science Bulletin of Yerevan University · December 2022 DOI: 10.46991/JOPS/2022.1.3.025.
Elamiryan, Ruben. (2023). World Order and Shifting Regional Security Landscapes: The U.S. Policies in The South Caucasus. Article in Jindal Journal of International Affairs · August 2023 DOI: 10.54945/jjia. v11i1.186.
France 24. (2023). ‘Not our friends’: Anger with Russia builds in Armenia. April 16, https://www. france24.com/en/live-news/20230416-not-our-friends-anger-with-russia-builds-in-armenia.
Galstyan, A. (2016). Karabakh Curves in the US Foreign Policy. International Affairs, April 27. https://interaffairs.ru/news/show/15177.
Janse, Diana. (2021). Georgia and the Russian Aggression. https://sceeus.se/en/publications/georgia-and-the-russian-aggression.
Kramer, M. (2018). “U.S.-Russian Relations and the “New Cold War” Metaphor.” PONARS Eurasia Policy Memo No. 547. Accessed August 2019. pdf.
Markedonov, Sergey M.  & Maxim A. Suchkov (2020), Russia and the United States in the Caucasus: cooperation and competition. AUCASUS SURVEY https://doi.org/10.1080/23761199.2020.1732101.
Markedonov, Sergey. (2018). Russia and the conflicts in the South Caucasus:
main approaches, problems, and prospects. https://caucasusedition.net/russia-and-the-conflicts-in-the-south-caucasus-main-approaches-problems-and-prospects.
Neset, Siri et all. (2023). Changing Geopolitics of the South Caucasus after the Second Karabakh War Prospect for Regional Cooperation and/or Rivalry. CMI REPORT NUMBER 4, SEPTEMBER 2023.
President of Russia. (2020). Meeting of the Valdai Discussion Club. October 22, http://en.kremlin.ru/ events/president/news/64261.
Responsible statecraft. (2023). Can the US work with Russia in Nagorno-Karabakh? https://responsiblestatecraft.org/us-pier-military-gaza.
Rojanski, M. (2019). “Understanding the US-Russia Relationship.” The Wilson Center Podcast “Need to Know.” May. 
Ross, L. (1977). The Intuitive Psychologist and His Shortcomings: Distortions in the Attribution Process. In Advances in Experimental Social Psychology, Vol. 10New York: Academic Press.
Ross, L., and R. Nisbett. (1991). The Person and the Situation: Perspectives of Social Psychology. New York: McGraw-Hill.
Rumer, E., R. Sokolsky, and P. Stronski. (2017). U.S. Policy Toward the South Caucasus: Take Three. Washington, DC: Carnegie Endowment for International Peace.
Rumer, Eugene. (2023). Losing Ground: Russia and Its Neighbors in Times of War. This publication can be downloaded at no cost at CarnegieEndowment.org.
Sushentsov, A. (2019). Psychological Underpinnings of Russia-US Crisis: Symmetrical Paranoia. Valdai Discussion Club, September 4. Accessed December 2019. 
The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation (MFA–RF). (2016). “Foreign Policy Concept of the Russian Federation (Approved by President of the Russian Federation Vladimir Putin on November 30, 2016).” http://www.mid.ru/foreign_policy/news/-/asset_ publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/2542248.
Toksabay, Ece. (2020). Turkish arms sales to Azerbaijan surged before Nagorno-Karabakh fighting. Reuters, October 14, 2020.
Williams, B. G. (2007). Allah’s Foot Soldiers: An Assessment of the Role of Foreign Fighters and AlQaida in the Chechen Insurgency. Post-Soviet Disorder, edited by M. Gammer, 156–178. London: Routledge.
Yarlykapov, A. (2018). Terrorism in the North Caucasus. Dialogue of Civilizations Research Institute.