نقش ایالات متحده آمریکا در همکاری استراتژیک روسیه و چین؛ با تاکید بر دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ و جو بایدن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استاد گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

با اضمحلال اتحاد جماهیر شوروی و اتمام دوران جنگ سرد، آمریکا به منزله بازیگر ابرقدرت در ابعاد اقتصادی، نظامی، سیاسی و ایدئولوژیکی در نظام بین‌الملل تعیین شد. موقعیت جدید آمریکا به این کشور اجازه داد که با افزایش نقش و نفوذ به مداخله در نظام بین‌الملل اقدام نماید. در ادامه تحولات نظام بین‌الملل با افزایش قدرت رقبا در ابعاد گوناگون، منافع و موقعیت آمریکا با چالش­هایی مواجه شده است. روسیه و چین به عنوان دو قدرت نوظهور می‌باشند که همواره از سوی ایالات متحده آمریکا برداشت تهدید نموده­‌اند. هدف پژوهش بررسی نقش ایالات متحده آمریکا در روابط استراتژیک روسیه و چین است. سوال اصلی پژوهش این است که ایالات متحده آمریکا چه نقشی در همکاری استراتژیک روسیه و چین دارد؟ رویکرد پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری داده‌ها و اطلاعات نیز کتابخانه‌ای است. فرضیه مقاله این می‌­باشد که تهدیداتی که مسکو و پکن از سوی امریکا برداشت می­‌کنند سبب ائتلاف و همکاری عمیق دو دولت در نظام بین‌الملل و منطقه‌ای شده است که این امر در دوره ریاست جمهوری ترامپ و دوره فعلی ریاست جمهوری بایدن بیشتر شده و همکاری دو دولت گسترش پیدا کرده است. نتیجه پژوهش نشان می‌­دهد دو دولت روسیه و چین با هدف مقابله و مهار سیاست­های تهدیدزا آمریکا به همکاری­های اقتصادی، نظامی و هماهنگی در نهاد­ها و سازمان‌های بین‌المللی و همگرایی در مناطق آسیای مرکزی، اوراسیا و غرب‌آسیا روی آورده‌اند.

کلیدواژه‌ها


آسیابان، امید. (۱۴۰۱). الگوی حکمرانی. گسل‌های ژئوپولیتیک و رقابت آمریکا با چین و روسیه. مطالعات راهبردی آمریکا. 2(۳)، ۱۲۱-۱۵۱.
آدمی، علی و آئینه‌وند، حسن. (۱۳۹۷). چگونگی تقابل روسیه و چین با آمریکا در اوراسیا. آسیای مرکزی و قفقاز. ۲۴(۱۰۲)، ۳۳-۱.
بوزان، بری. (۱۳۸۹). ایالات‌متحده و قدرت‌های بزرگ. ترجمه عبدالمجید حیدری. تهران؛ مطالعات راهبردی غیرانتفاعی.
پژوهشکده تحقیقات راهبردی (۱۳۹۹). چشم انداز روابط روسیه و ایالات متحده آمریکا در دوره ریاست جمهوری بایدن.
پورنجفی، وجیهه ‌السادات و شریعتی، شهروز. (۱۳۹۴). ظرفیت استراتژیک ایران در دکترین خیزش صلح‌آمیز چین. ژئوپلیتیک. ۱۱(۳)،30-1.
جانسیز، احمد و بهرامی، مقدم سجاد. (۱۳۹۴). آمریکا و ظهور جهانی چین. روابط خارجی.۷(۳)، ۱۴۶-۱۱۳.
جعفری، افشین و رسول پور نالیکاشری، سمیه. (۱۴۰۱). امکان سنجی انتقال قدرت در دریای چین جنوبی: خیزش چین در تقابل با هژمونی آمریکا. مطالعات راهبردی آمریکا. 2(۳)، ۸۰-۴۹.
حسینی، هانیه و شاهنده، بهزاد. (۱۳۹۶). بحران اوکراین: استراتژی چین و روسیه. پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی. ۸(۳۱)، ۱۱۵-۱۳۹.
حیدری، جهان. (۱۳۸۹). استراتژی آمریکا در قبال تایوان و واکنش چین. سیاست خارجی. ۲۴(۲)، ۴۵۳-۴۲۹.
ﺣﺎﺟﯽﯾﻮﺳﻔﯽ،  اﻣﯿﺮﻣﺤﻤﺪ و سادات اﻟﻮﻧﺪ، مرضیه. (1387). اﯾﺮان وﺳﺎزﻣﺎن ﻫﮋﻣﻮﻧﯽ و ﺿﺪﻫﮋﻣﻮنی. پژوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ. ۱۰،
خانی، محمد حسن و مسرور، محمد. (۱۳۹۶). ظهور چین: چالش‌های ایالات‌متحده آمریکا در مواجهه با قدرت روز افزون چین در روابط بین الملل. پژوهش‌های روابط بین‌الملل، ۱(۲۴)، ۱۸۴-۱۵۹.
دهشیار، حسین. (۱۳۹۳). سیاست خارجی روسیه در قبال اوکراین: گریز ناپذیری بحران. روابط خارجی. ۶(۱)، ۱۲۱-۸۳.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال. (۱۳۹۴). نظریه‌ها و فرا نظریه‌های روابط بین‌الملل. تهران؛ نشر مخاطب.
رضوان‌پور، علی. (۱۴۰۲). چرا تحریم‌های آمریکا علیه روسیه شکست خوردن است؟. دیپلماسی ایرانی.
رجا نیوز. (۱۴۰۲). مذاکرات نظامی چین و آمریکا و هشدار پکن درباره تایوان.
سیمبر، رضا و هدایتی شهیدانی، مهدی. (۱۳۹۲). روندهای متحول در روابط روسیه و ایالات‌متحده آمریکا (مذاکره و همکاری، رقابت و تعارض). آسیای مرکزی و قفقاز. ۱۹(۸۱)، ۸۷-۵۹.
سیمبر، رضا و حسینی، سید مصطفی. (۱۳۹۶). بررسی عوامل مؤثر بر همگرایی و منازعه روسیه و چین در عصر پسا جنگ سرد. آسیای مرکزی و قفقاز. ۹۰(۶)، ۹۹-۶۷.
سجادپور، سید محمدکاظم و خلیلی، الهام. (۱۳۹۷). نقش همکاری­های اقتصادی در روابط استراتژیک چین و روسیه. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. ۲۴(۱۰۱)، ۲۸-۱.
سجادپور، سید محمد کاظم. (۱۴۰۰). بررسی مناسبات چین و آمریکا. مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی. ۱۸ اردیبهشت،قابل دسترسی در: https://www.ipis.ir/portal/subjectview/637003
شامیری‌شکفتی، افشین؛ شاهنده، بهزاد؛ سلطانی نژاد، احمد و اسلامی، محسن. (۱۳۹۷)، تبیین جایگاه قدرت هوشمند در سیاست خارجی چین. ژیوپلیتیک. ۱۴(۵۱)، ۶۲-۳۱.
شریعت نیا، محسن و توحیدی، ام البنین. (۱۳۸۸). روابط چین و روسیه؛ به سوی ائتلاف؟. مطالعات ایران و اورآسیا. ۴(۴).
صفری، عسگر و راد گودرزی، معصومه. (۱۴۰۰). همکاری چین و روسیه؛ تحلیلی از منظر تئوری انتقال قدرت. روابط خارجی.۱۳(۲)، ۲۶۹-۳۰۸.
طاهری امین، زهرا. (۱۳۷۰). تقویم تحولات چین. تهران؛ دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
فرارو. (۱۴۰۲). قدرت فوق‌العاده موشک‌های هایپرسونیک چین، قابل دسترس در: https://fararu.com/fa/news/636946/
قوام، سید عبدالعلی. (۱۳۹۴). اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل. تهران؛ نشر سمت.
کیوان حسینی، سید اصغر و نورانی، سید امیر سینا. (۱۳۹۸). ترامپ، جهت گیری «امریکا اول» و اخلال در تجارت بین‌الملل (۲۰۱۹-۲۰۱۷). مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل.۲(۱)، ۳۶۵-۳۳۳.
گریفیتس، مارتین. (۱۳۹۱). نظریه روابط بین‌الملل برای سده بیست و یکم. ترجمه علیرضا طیب، تهران؛ نشر نی.
نوری، علیرضا. (۱۳۸۷). تحولات مفهوم آمریکا ستیزی در سیاست خارجی روسیه با تأکید بر سیاست خارجی پوتین. مطالعات راهبردی. ۱۱(۴)،۸۷۶-۸۵۳.
هدایتی شهیدانی، مهدی. (۱۳۹۸). روسیه و تحریم‌های غرب. رشت؛ انتشارات دولتمرد.
هالپر، استفان و جاناتان کلاک. (۱۳۹۵). سکوت کانون‌های فکر و شکست سیاست خارجی آمریکا. ترجمه نادر پور آخوندی، تهران؛ نشر خرسند.
هانتر، شیرین و جفری ال توماس و ملیکیشویلی، الکساندر. (۱۳۹۱)، اسلام در روسیه سیاست های هویتی و امنیتی. ترجمه الهه کولایی و همکاران، تهران؛ نشر نی.
هنسن، برت و پتر تافت و آندره ویول. (۱۳۹۰). راهبردهای امنیتی و نظم جهانی آمریکایی. ترجمه سید امیر نیاکوئی و احمد جانسیز، رشت؛ انتشارات دانشگاه گیلان.
وثوقی، سعید؛ رستمی، امیر حسین و یزدانی، عنایت اله. (۱۳۹۷). تأثیر قدرت‌یابی چین بر روابط و رقابت با آمریکا. پژوهش‌های روابط بین‌الملل. ۸(۴)، ۳۸-۷.
یزدانی، عنایت اله و طالعی‌حور، رهبر. (۱۳۹۶). نقش روسیه و چین در گذار نظام بین‌الملل از تک قطبی به چند قطبی. مطالعات سیاسی. ۹(۳۶)،۹۰-۶۵.
Allison, G. (2018). Chaina And Russia: Astrategic Alliance In The Making.The Belfer Center For Science And International Affairs, Available At: https://www.belfercenter.org/publication/china-and-russia-strategic-alliance-making
Akimoto,  S., Hiroshi, Y. (2018). Tension  with  the  West,  and  the  Diversification  of  Foreign  Relations. East  Asian  Strategic Review, 143-180.
Bossuyt, F., Marcin, k. (2022). Russia And China Between Cooperation And At The Regional And Global Leve. Eurasian Geography And Economics, 62(5), 539-556
Cong,  w. (2021). As  US  wields  sticks,  China,  Russia  to  counter  dollar  hegemony  As  Washington  wields  sticks,  urgency  rises  for de-  dollarization:  expertsm,  Available  at:  https://www.globaltimes.cn/  page/202103/1219107.shtm.
Chakraborty,  S. (2018). Significance  of  BRICS:  Regional  powers,  global  governance,  and  the  roadmap  for  multipolar  world.  Emerging  Economy  Studies, 4(2), 182-191.
Ecounmist. (2014). China's Military Spending: At The Double. update March 15th, Available At: https://www.economist.com/china/2014/03/15/at-the-double
Fajgelbaum, P., Goldberg, P., Patrick, K., Amit, K. (2019). The US - China Trade and Global Reallocations, National Bureau of Economic Research.
Goldsmith,  E.  Benjamin. (2005). Imitation  in  International  Relations: Observational  Learning,  Analogies  and  Foreign  Policy  In  Russia  and  Ukraine,  NY:  Palgrave  Macmilan.
Goldstein, Avery. (2001). The diplomatic face of China's grand strategy: arising power's emerging chohardice. The .(China's quarterly,167).
Heydarian Pashakhanlou, a, A. (2009). comparing and contrasting classical realism and neorealism, e-international relations(e-ir), Available At:https://www.e-ir.info/2009/07/23/comparing-and-contrasting-classicao-realism-and-neo-realism/
https://www.statista.com/statistics/263632/trade-balance-of-china
Koyama, K. (2019). World shaken by Trump Administration's Hardlin anti - China/Iran policy, A Japanese perspective. on the International Energy Landscape, (427), May 9
Korobkov, A. (2019). Download Trump and the Evolving U.S. – Russia. PERCEPTIONS, 1, 39-58
Koolaee, E. (2016). Change in Russia - US Relations under Medredev. International Studies Journal, 15 (3),12.
Lukin, A. (2020). The Russia-China entente and its future. International Politics, pp1-18.
Lukin, A. (2018). China and Russia: The New Rapprochement and the End of a Unipolar World, Chaire Grands Enjeux Strategiques Contemporains, Avalible At:https://chairestrategique.pantheonsorbonne.fr/sites/default/files/2021-03/lukin_chaire_grands_enjeux_2018.pdf
Maizland, L. (2023). Why China-Taiwan Relations Are So Tense. Council on Foreign Relations (CFR). Available at:https://www.cfr.org/backgrounder/china-taiwan-relations-tension-us-policy-biden
Mishra, V. (2022). From Trump To Biden, Continuity And Change In The Us China Policy. Available At:ttps://www.orfonline.org/research/from-trump-to-biden-continuity-and-change-in-the-uss-china-policy/?amp
Mearsheimer, J. (2006). Chinas Unpeaceful Rise, Current History _ New York then Philadelphia
Mearsheimer, J. (2022). John Mearsheimer on why the West is principally responsible for the Ukrainian crisis, The economist, Avalible At:https://www.economist.com/by-invitation/2022/03/11/john-mearsheimer-on-why-the-west-is-principally-responsible-for-the-ukrainian-crisis
Nordin, A.,  Mikael,  W. (2018). Will Trump make China great again? The Belt and Road Initiative and International. International Affairs, PP1-18.
Neuger, G. James. (2014). Woodrow Wilson's Ukraine Failure Foreshadows west's Dilemmas, Avalible At: https://www.bloomberg.com/news/articles/2014-03-13/woodrow-wilson-s-ukrainian-failure-foreshadows-west-s-dilemmas
Ray, M. (2022). Russia-Ukraine War, The Encyclopædia Britannica, AvalibleAt:https://www.britannica.com/event/2022-Russian-invasion-of-Ukraine
Shaolei, F. (2021). From Trump to Biden: New Changes in U.S.-Russia Relations, The Institute for Global Cooperation and Understanding (IGCU) Avalible At:https://en.igcu.pku.edu.cn/info/1118/2426.htm
Stamman, B. (2020). The Return to Isolation in Us – Foreing Policy under The Trump Ad ministration, Drury University, April3_4.
Sospedra torres, J. (2018). Relation between US– Russia: a new cold war? The moment of Trump. ieee. es
Smith, J.,  Adam, T. (2017). The Future of Us – Russia Relations. Center for a new American security
Santasombat, Yos, ed. (2015). Impact of China's Rise on the Mekong Region. Palgrave Macmillan.
Shambaugh, D. (2013). china goes global. Published in the United States of America by Oxford University Press.
Sen, S. (2010). China in the Global Economy, Levy Economics Institute of bard college, 642
shlapentokh, D. (2006). Russia’s Apprach to the Us A: between Hate and Love, center for strategic Research, Autum-winter 2006.
Stocking, A.,  Dinan, T. (2015). China’s Growing Energy Demand:  Implications for the United States. Working Paper Series Congressional Budget  Office Washington, DC, Available at: http://go.usa.gov, Accessed on:  28/09/2017.
Taliaferro, jeffrey w. (1999). Security Under Anarchy: Defensve Realism, columbia International Affairs Onlie(CIAO), Avalible At:https//ciaotest.cc.columbia.edu/isa/taj
Walt, S. (1985). Aliance Formation and The Balance of world power, International security, 9
Vox .(2019).  State of the Union: the truth about the US economy under Trump, Available at: httpps://www.vox.com/2019/2/5/18210757/state-of union-2019-econmy-fact-check
Zhu, L.,  Wei, W. (2020). A critical discourse analysis of the US and China political speech- based on the two speeches respectively by Trump and Wang Yi in the General debate of the 72nd session of Assembly. Journal of Language Teaching
Zhu, L., Wei, W. (2020). A critical discourse analysis of the US and China political speech- based on the two speeches respectively by Trump and Wang Yi in the General debate of the 72nd session of Assembly. Journal of Language Teaching And Recerch, 11(3),435-445.