جو بایدن و تسلط دوباره طالبان بر افغانستان: یک طرح از پیش تعیین شده یا یک شکست استراتژیک؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانش آموخته دکترای روابط بین الملل، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دانش آموخته دکترای مسائل ایران، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران.

چکیده

علیرغم این‌که آمریکا از سال 2001 و پس از شکست طالبان هزینه‌های گزافی را جهت پیشبرد پروژه‌ی دولت – ملت‌سازی در افغانستان صرف کرده بود؛ اما این گروه سلفی در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ توانست بار دیگر کابل را به تصرف خود درآورد. اقدامِ طالبان در افغانستان در حالی صورت پذیرفت که جو بایدن سیاست جدید خود نسبت به افغانستان مبنی بر خروج آمریکا از این کشور را تعیین کرده بود؛ به همین دلیل بسیاری از کارشناسان تسلط طالبان را نتیجه‌ی سیاست دولت بایدن دانستند که پیش‌تر توسط ترامپ نیز پی گیری شده بود. بااین‌حال سؤال و دغدغه‌ی دیگری که در این زمینه مطرح گردید این بود که آیا اقدام بایدن در رابطه با خروج آمریکا یک طرح منطقه‌ای از پیش تعیین‌شده و با اهداف و مبانی خاص بود یا این‌که صرفاً در راستای کاهش هزینه‌های خارجی آمریکا و بر مبنای نگرش حزبی دولت دموکرات این اتفاق صورت پذیرفت؟ نویسندگان این پژوهش تلاش می‌کنند که این دو دیدگاه را بر اساس روش مقایسه‌ای موردبررسی قرار دهند. یافته‌های این پژوهش بیانگر این است که علیرغم وجود دو دیدگاه اصلی پیرامون سیاست خروج بایدن، مؤلفه‌ها و متغیرهای مختلفی در استراتژی بایدن نسبت به افغانستان دخیل هستند که اتخاذ یک نگرش چندعاملی را ضروری می‌سازد. این نگرش چندعاملی در پایان توسط نویسندگان ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


آبشناس، عماد. (1400). نقشه آمریکا برای افغانستان. قابل دسترس از:
 https://ir.sputniknews.com/20210815/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%8
ملازهی، پیرمحمد. (1399). رویکرد جو بایدن در قبال روند صلح افغانستان. قابل دسترس از:
https://www.scfr.ir/fa/300/30102/128599/
هرسیج، حسین. (1380). روش مقایسه‌ای: چیستی، چرایی و چگونگی به‌کارگیری آن در علوم سیاسی. دانشکده علوم اداری و اقتصاد، شماره 1، صص 17-7.
Afghanistan Peace Process. (2021). The United States Institute of Peace. Available from https://www.usip.org/programs/afghanistan-peace-process
Armajani, Jon. (2011). Modern Islamist Movements (History, Religion, and Politics). New Jersey: Blackwell Publishing.
Bosin, Yury. (2009). Taliban, 1996–2007, in The International Encyclopedia of Revolution and Protes. New York: John Wiley & Sons.
Chatterjee, Debalina. (2010). Obama’s Afghanistan Policy, Institute of  Peace and Conflict Studies. Available from https://www.jstor.org/stable/pdf/resrep09346.pdf?refreqid=excelsior%3Af0dc94ea40af3af940eeb7879fe0dce4&ab_segments=&origin=
CIA warned of rapid Afghanistan collapse. So why did U.S. get it so wrong?. (2021). Nbc news, Available from https://www.nbcnews.com/politics/national-security/cia-warned-rapid-afghanistan-collapse-so-why-did-u-s-n1277026
Collier, David. (1993). The Comprative Method. in Ada W. Finifter, Political Science the State of the Discipline II, Washington, D.C: American Political Science Association.
D. Shear, Michael & Tankersley, Jim. (2021). New York Times. Available from https://www.nytimes.com/2021/08/31/us/politics/biden-defends-afghanistan-withdrawal.html
Danvers, William. (2021). US withdrawal from Afghanistan creates challenges for China, Russia and Iran. Available from https://thehill.com/opinion/national-security/569861-us-withdrawal-from-afghanistan-creates-challenges-for-china-russia
Davis, John. (2011). Assessing Obama’s War in Afghanistan. The Barack Obama Presidency,in The Barack Obama Presidency, John Davis, New York: Palgrave Macmillan. 
Galen Carpenter, Ted. (2021). Why Afghanistan Abruptly Collapsed, cato. Available from https://www.cato.org/commentary/why-afghanistan-abruptly-collapsed
Global War on Terror. (2022). George w bush library. Available from https://www.georgewbushlibrary.gov/research/topic-guides/global-war-terror
 Hurley, Lawrence & Morgan, David. (2021). Trump assails Biden for Afghanistan 'humiliation', Reuters. Available from https://www.reuters.com/world/us/trump-assails-biden-afghanistan-humiliation-2021-08-22/
Johny, Stanly. (2021). From Afghan withdrawal to AUKUS, a Biden doctrine takes shape, The hindu. Available from https://www.thehindu.com/news/international/analysis-from-afghan-withdrawal-to-aukus-a-biden-doctrine-takes-shape/article36753620.ece
Kaya, Emrah. (2021). The Regional Effect of the US Withdrawal from Afghanistan, Ankasam. Available from https://www.ankasam.org/the-regional-effect-of-the-us-withdrawal-from-afghanistan/?lang=en
Khalid, A. (2021). What The Exit From Afghanistan Tells Us About How Biden Sees The World NPR Website. Available from https://www.npr.org/2021/08/23/1029851226/what-the-exit-from-afghanistan-tells-us-about-how-biden-sees-the-world
Kurtzleben, Dantelle. (2016). How The U.S. Troop Levels In Afghanistan Have Changed Under Obama. Available from https://www.npr.org/2016/07/06/484979294/chart-how-the-u-s-troop-levels-in-afghanistan-have-changed-under-obama
Leake, Elisabeth. (2020). The United States and Afghanistan: Ambiguity and Impasse, 1945–2015. in A Companion to U.S. Foreign Relations, New York: John Wiley & Sons.
Lee, Heajeong. (2003). The Bush Doctrine: A Critical Appraisal. The Korean Journal of International Relations, Vol. 43, No. 5, pp 31-48.
Pentagon officials say Afghan govt's collapse was rooted in 2020 US deal with Taliban. (2012). France 24, Available from https://www.france24.com/en/americas/20210930-pentagon-officials-say-afghan-govt-s-collapse-was-rooted-in-2020-us-deal-with-taliban
Pramuk, Jacob. (2013). What Trump said about Afghanistan before he became president. Available from https://www.cnbc.com/2017/08/21/what-trump-said-about-afghanistan-before-he-became-president.html
Sabga, Patricia. (2021). The US spent $2 trillion in Afghanistan – and for what?. Aljazeera, Available from https://www.aljazeera.com/economy/2021/8/16/the-us-spent-2-trillion-in-afghanistan-and-for-what
Saikal, Amin. (2020). Trump’s perilous approach to Afghanistan, Aspi strategist. Available from https://www.aspistrategist.org.au/trumps-perilous-approach-to-afghanistan/
Sakhi, Nilofar. (2021). How Russia, China, and Iran will shape Afghanistan’s future, Atlantic Council, Available from https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/how-russia-china-and-iran-will-shape-afghanistans-future/
 Sanger, David & Shear, Michae. (2021). New York Times. Available from https://www.nytimes.com/2021/04/14/us/politics/biden-afghanistan-troop-withdrawal.html
Shesgreen, Deirdre. (2021). Biden faces Trump's deadline on Afghanistan troop withdrawal: 'Any way you cut it, we are headed for a messy outcome. Usa today, Available from https://www.usatoday.com/in-depth/news/politics/2021/03/17/us-troop-withdrawal-afghanistan-trumps-deadline-weighs-biden/4667248001/
Steinmetz, Jay. (2019). Politics, Power, and Purpose: An Orientation to Political Science. Hays: Fort Hays State University.
Tucker, Patrick. (2021). Trump’s Pledge to Exit Afghanistan Was a Ruse, His Final SecDef Says, Defense one. Available from https://www.defenseone.com/policy/2021/08/trumps-pledge-exit-afghanistan-was-ruse-his-final-secdef-says/184660/