جمهوری اسلامی و سناریوهای آینده معطوف به قدرت آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

پیروزی انقلاب اسلامی و حضور ایران به‌عنوان یکی از قدرت‌های آینده در جهان اسلام و نظام بین‌الملل، نقطه عطفی در رقابت جدی در روابط ایران و آمریکا به شمار می‌آید. چراکه ایران به‌عنوان یکی از پیشران‌های کلیدی در تحولات منطقه‌ای و جهانی تهدیدی بر منافع سرشار آمریکا و هم‌پیمانان آن می‌باشد. بر این اساس، آمریکا همواره در طول حیات ج.ا.ایران تلاش نموده تا با اتکا بر منابع قدرت نرم و سخت خویش در پی تقابل و حذف نظام ج.ا.ایران برآید که تاکنون در تحقق این امر ناتوان برآمده است و در نقطه مقابل، نفوذ و اثرگذاری ارزش‌های انقلاب بر ملت‌ها و کشورهای منطقه بیش‌ازپیش شده است و افکار عمومی منطقه نیز از مداخلات آمریکایی-اسرائیلی ناراضی می‌باشند. همچنین چنین ارزیابی می‌شود که آمریکا مسیر افول و نزولی قدرت را طی می‌نماید و پیش‌بینی می‌شود که تحولات آینده شرایط را برای گسترش قدرت و نفوذ رقبای این کشور همچون چین و روسیه فراهم می‌نماید. با توجه به موارد یاد شده سؤال اصلی پژوهش چنین قابل ترسیم است که سناریو و یا سناریوهای متصور برای آینده قدرت آمریکا با تأکید بر عدم قطعیت‌های پیش‌رو چیست؟ جهت پاسخگویی به سؤال اصلی پژوهش از روش سناریونویسی و طراحی سناریوهای آینده معطوف به قدرت آمریکا و متأثر از موقعیت ایران در آینده استفاده شده و دستاوردهای پژوهش نیز اکتشافی می‌باشد. متن مقاله متشکل از بخش‌های تبیین موضوع، شناسایی کنشگران، پیشران‌ها و شناسایی عدم قطعیت‌ها و در نهایت طراحی چارچوب و نگارش سناریوها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


آهویی، مهدی و دیاکو حسینی (1395). افول هژمونی آمریکا: معنای انتقال قدرت در نظام جهانی و الزامات سیاست‌گذاری. فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌‌گذاری عمومی، 6(20)، 52-51.
آهویی، مهدی (1396). تحول پارادایم اتحادهای آمریکا در خاورمیانه و گزینه‌‌های محتمل در قبال ایران. فصلنامه پژوهش‌‌های روابط بین‌‌الملل، 1(23)، 71-58.
ابوالحسن‌ شیرازی، حبیب‌‌الله و رضا پارسه (1393). ائتلاف سه‌‌گانه ایران، سوریه و حزب‌‌الله و تأثیر آن بر منافع آمریکا در خاورمیانه. فصلنامه سیاست جهانی، 3(1)، 111-73.
تخشید، محمدرضا و فاطمه جلائیان مهری (1396). سیاست خاورمیانه‌‌ای آمریکا و تروریسم در منطقه خاورمیانه پس از یازدهم سپتامبر (مطالعه موردی عراق). فصلنامه سیاست، 47(1)، 51-46.
جعفری، سید امیر و نام و نام خانوادگی (1397). تبیین بازتولید منازعه جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در جنوب غرب آسیا در عصر پسابرجام؛ بازگشت به نوواقع‌‌گرایی. فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌‌المللی، 34، 25-1.
درج، حمید و سید داوود آقایی (1396). جایگاه راهبردی یمن در سیاست خارجی و امنیتی ترامپ. فصلنامه مطالعات روابط بین‌‌الملل، 10(40)، 68-39.
درخشه، جلال و علیرضا کوهکن (1388). نگاهی نو به دلایل حمایت آمریکا از اسرائیل. فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، 10، 130-90.
زارعان، احمد (1397). ارزش غرب آسیا در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا. فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، 3(75)، 122-116.
پیرانی، شهره. سعیدی راد، آرش. (1400). افول سیاسی ایالات متحده آمریکا؛ زمینه‌ها و دلایل. مطالعات راهبردی آمریکا، 1(4)، 149-167.
صالحی، مختار و رحمان زارع (1396). خلأ قدرت و تأثیر آن بر امنیت منطقه خاورمیانه. فصلنامه مطالعات روابط بین‌‌الملل، 10(40)، 103-99.
فلاح‌‌نژاد، علی و مهدی ذاکریان (1395). نقش آمریکا در بحران‌‌های خاورمیانه از منظر سازه‌‌انگاری. فصلنامه پژوهش‌‌های روابط بین‌‌الملل، 1(21)، 52-15.
گوهری ‌مقدم، ابوذر (1392). الگوی رفتاری آمریکا در قبال بیداری اسلامی، عمل‌‌گرایی محتاطانه. فصلنامه پژوهش‌‌های راهبردی سیاست، 2(6)، 123-121.
یزدانی، عنایت‌الله و نام و نام خانوادگی (1396). نقش روسیه و چین در گذار نظام بین‌‌الملل از تک‌قطبی به چندقطبی. فصلنامه مطالعات سیاسی، 9(36)، 90-65.
منابع انگلیسی:
Berger, Samuel; ???. (2015). Key Elements of a Strategy for the United States in the Middle East. available at: www.Washington institute.org
Chandra Ratha, Keshab; Kumar Mahapatra, Sushanta. (2014). Rising China: Trajectory of an Emerging Global Power. Conference of 23rd International Business Information Management Association Conference.
Ghanem, Hafez. (2016). The Arab Spring Five Years Later, Toward Greater Inclusiveness. Brookings Institution Press, Washington, D.C.
Global Strategic Trend the Futures starts Today. (2018). Ministry of Defense. UK, Sixth Edition.
Global Trends 2025: A Transformed World..Error! Hyperlink reference not valid.  
Haddadin, Fadi. (2017). The Shia Crescent and Middle East Geopolitics. foreign policy association, Available at: https://foreignpolicyblogs.com
Layne, Christigher. (2018). The US– Chinese power shift and the end of the Pax Americana. International Affairs, Volume 94, No 1.
Sedghi, H. (2017). Trumpism: The Geopolitics of the United States. The Middle East and Iran, Socialism and Democracy, Volume 31, No 3.
Mccoy, Alfred. (2010). . Available at: www.salon.com/2010/12/06/america_collapse