جابه‌جایی شش‌وجهی قدرت و چالش مدیریت هژمونیک در نظام ‌بین‌الملل منظومه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای آمریکای شمالی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران

چکیده

تحلیل تک ­بعدی قدرت از منظر رئالیستی در محیط بین­‌المللی آنارشیک، تبیین جامعی از تحول منابع قدرت و تأثیر آن بر ساختار نظام بین‌الملل به دست نمی‌­دهد، حال‌آن‌که نظریات جابه‌­جایی قدرت در چارچوب برداشت سلسله­‌مراتبی از قدرت، نظام بین‌الملل و کارگزاران آن بستر مناسب‌­تری به‌منظور بررسی تأثیر تحولات منابع قدرت بر ساختار سلسله‌مراتبی نظام بین‌­الملل فراهم می‌­نماید. بنابر این، مطالعۀ تطبیقی نظریات مطرح شده در این مطالعه با نظریه‌­­های جابه‌­جایی قدرت ضروری به نظر می­‌رسد. هدف اصلی این مقایسه، بررسی روند تحولات قدرت-محور جنبه­‌های ساختاری-هژمونیک نظام بین‌­الملل از زمان طرح نظریۀ جابه­‌جایی قدرت تا دوران معاصر است. در امتداد نظریاتی ازاین‌دست مقالۀ حاضر بر آن است تا با التفات به پدیده­­های نوظهور بین­المللی به بررسی این مهم بپردازد که چگونه دگردیسی شش‌وجهی قدرت موجب تغییر در ساختار سلسله مراتبی نظام بین­‌الملل و هژمونی ایالات متحده گردیده است. در راستای دست­یابی به این مهم، مقالۀ حاضر به تعریف فرمول تکانۀ قدرت بین‌­المللی و مدل شش‌ضلعی قدرت، مشتمل بر چارچوب شش‌گانۀ 1. قدرت اقتصادی دانش‌­بنیان 2. نظام سلامت و دارویی پیشرفته 3. نفوذ در حوزه­‌های سایبری و مجازی 4. نفوذ ژئوپولتیکی 5. قدرت گفتمانی و ایده­ای و 6. قدرت نظامی دانش­بنیان می­‌پردازد. تحلیل در چارچوب‌­های نظری مذکور حاکی از آن است که تغییر ماهیت قدرت بین‌­المللی از اقتصادی-نظامی به تکنولوژیک-فناوری موجب شده است که در عصر قدرت دیجیتال، نظام بین‌الملل در سطحی کلان دستخوش دگردیسی از ساختار سلسله‌­مراتبی به ساختار منظومه­‌ای (منظومه­‌های دو­گانه به رهبری ایالات متحدۀ آمریکا و چین) گردد که پیامد خودکار این نظامِ منظومه‌ای، نه جابه­‌جایی یا انتقال قدرت، بلکه تسهیم قدرت میان هژمون و ابرقدرت نوظهور است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ABI. (2020). Global Cybersecurity index. Retrieved from World Economic Forum: www.globalcybersecurity.com

    Baldwin, D. A. (2012). power and international relations. Princeton: princeton University.

    capitalist, V. (2020, 6, 10). the most innovative countries. Retrieved from Visual Capitalist: www.visualcapitalist.com

    Danier, P. (2012). international politics power and purpose in Global affairs. Boston: WadsWorth Cengage Learning.

    economichelp. (2020). 5G. Retrieved from economichelp: www.economichelp.org

    firepower. (2020). global fire power. Retrieved from www.globalfirepower.com

    Groom, A., Barrinha, A., & Olson, W. C. (2019). International Relations Then and Now.Oxon: Routledge.

    howmuch.com. (2020). Bitcoin. Retrieved from Howmuch: www.houmuch.com

    1. (2021). IMD World digital competitiveness ranking 2021. The IMD World Competitiveness.

    Johnson, C. (2004). The Sorrows of Empire. New York: Owl Books.

    Kennedy, P. (1988). the rise and fall of great powers. Londan: Unwin Hyman.

    Komlosy, A. (2016). Prospects of Decline and Hegemonic Shifts for the West. JOURNAL OF WORLD-SYSTEMS RESEARCH, 463-483.

    Kugler, J., & Lemke, D. (2003). The power Transition research Program. In M. I. Midlarsky, Handbook of War studies II (pp. 129-164). Michigan: University of Michigan press.

    Modelski, G. (1987). Long Cycles in World politics. Hampshire: The Macmillan press.

مطالعات راهبردی آمریکا
دوره 1، شماره 3 - شماره پیاپی 3
فصلنامه پاییز
آذر 1400
صفحه 5-42

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 26 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار